Επικίνδυνο για τα δημόσια και συλλογικά αγαθά και αντισυνταγματικό.

Άρχισε σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση του Πολυνομοσχεδίου των 263 άρθρων του ΥΠΕΝ, στο οποίο περιλαμβάνονται διατάξεις για την ανάληψη αρμοδιοτήτων σε θέματα υπηρεσιών ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αλλά και για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.

Η συμμαχία Πράσινο & Μωβ δηλώνει αντίθετη σε βασικές προβλέψεις του Νομοσχεδίου αλλά κυρίως στη διαδικασία της νομοθέτησής του. Καλεί την Κυβέρνηση να αποσύρει το Νομοσχέδιο έστω και την τελευταία στιγμή. Συμμετέχουμε στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα, σήμερα το απόγευμα στις 4.30 μ.μ., που καλούν οι συλλογικότητες που αντιτίθενται στην ιδιωτικοποίηση του νερού.

Πρόκειται για ένα πολυνομοσχέδιο εξαιρετικά μεγάλου όγκου στο οποίο συμπυκνώθηκαν τρία νομοσχέδια μετά από προσχηματική, εξαιρετικά σύντομη δηλαδή διαβούλευση, και με άρθρα για τα οποία διαβούλευση δεν έγινε ποτέ. Μια τέτοια κακή νομοθετική διαδικασία, εν μέσω μάλιστα προεκλογικής περιόδου, σε κρίσιμα θέματα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, της ενεργειακής μετάβασης και της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από τη συμμαχία Πράσινο & Μωβ. Η συμμαχία δεσμεύεται ότι θα εξαντλήσει κάθε μέσο για την άμεση ακύρωση του νομοθετήματος, σε συνεργασία με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και την Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, με βάση τις προβλέψεις του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας.

Σχετικά με τις επιμέρους ενότητες του Νομοσχεδίου η συμμαχία Πράσινο & Μωβ τοποθετείται ως ακολούθως.

Για το νερό και την υδατική πολιτική

Η ανάθεση αρμοδιοτήτων σε θέματα υπηρεσιών ύδατος και υδατικής πολιτικής στη ΡΑΕ, και η αποδοχή της ως προαπαιτούμενο για ένταξη έργων στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ένα πολύ ανησυχητικό βήμα στην κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης του νερού. Μια αντισυνταγματική κατεύθυνση για ένα δημόσιο αγαθό που υπηρετείται σταθερά από την Κυβέρνηση, με προβλέψεις και μελέτες για παραχώρηση λειτουργιών ύδρευσης και αποχέτευσης μέσω σχημάτων ΣΔΙΤ. Αλλά και για ιδιωτικές μονάδες επεξεργασίας και καύσης στις προτεινόμενες τροποποιήσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Απορριμμάτων.

Η δε μεγάλη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων και οι υπερεξουσίες μιας ρυθμιστικής αρχής, η οποία δεν έχει ακόμη αποδείξει την αποτελεσματικότητά της σε θέματα ενέργειας για τη ρύθμιση της αγοράς και την προστασία των καταναλωτών, αλλά και αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα σε θέματα του προσωπικού της, κρίνεται επίσης ως επικίνδυνη από τη συμμαχία Πράσινο & Μωβ.

Για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και για τις ενεργειακές κοινότητες

Ιδιαίτερα προβληματική χαρακτηρίζεται επίσης από τη συμμαχία Πράσινο & Μωβ η δεύτερη ενότητα του νομοσχεδίου σχετικά με την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, και ιδιαίτερα για τα θέματα των ενεργειακών κοινοτήτων. Η δημιουργία δύο κατηγοριών ενεργειακών κοινοτήτων, «Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας» και «Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών», προσθέτει περισσότερη σύγχυση στο καθεστώς των αληθινών συμμετοχικών ενεργειακών κοινοτήτων, που προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους και να στηρίξουν τους ενεργούς πολίτες και τους φορείς –μετόχους τους. Επιπλέον το Νομοσχέδιο προβλέπει νέους περιοριστικούς όρους συμμετοχής, εμπόδια και αντικίνητρα για τις ενεργειακές κοινότητες πολιτών και την αυτοκατανάλωση, χωρίς ταυτόχρονα να δίνει λύσεις στις χρόνιες δυσκολίες σύνδεσής τους με το ηλεκτρικό δίκτυο.

Με βάση όλα τα παραπάνω, εκτίμησή μας είναι ότι το Νομοσχέδιο αποκλίνει περισσότερο του βασικού στόχου της ενεργειακής μετάβασης που προτείνουμε, με βάση την εμπειρία των ευρωπαϊκών χωρών: την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας, με πάνω από 50% των ΑΠΕ να ανήκει σε ενεργειακές κοινότητες, αυτοπαραγωγή, μικρές/μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις

Για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας

Κρίσιμα επίσης ζητήματα για τη συμμαχία Πράσινο & Μωβ οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο στο τρίτο μέρος του σχετικά με τις περιοχές και τους φορείς διαχείρισης του Δικτύου Natura 2000: Το Νομοσχέδιο παρεμβαίνει μάλιστα ανατρέποντας και απορρυθμίζοντας τη διαδικασία εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) που βρίσκεται σε πορεία ολοκλήρωσης –δημόσιας διαβούλευσης, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση μάλιστα στη χώρα μας (και σχετικές καταδίκες από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια):

• Προβλέπει τη δυνατότητα διατήρησης υφιστάμενων (ακόμη και μη νόμιμων) δραστηριοτήτων, αλλά και υλοποίησης αδειοδοτημένων, ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των υπό εξέλιξη ΕΠΜ για την ουσιαστική προστασία της περιοχής 
• Σχετικά με τις χρήσεις στις σχεδιαζόμενες ζώνες προστασίας των περιοχών του δικτύου Natura 2000, οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις δημιουργούν σύγχυση και καταργούν τις κατευθυντήριες γραμμές για την ολοκλήρωση των μελετών, ή ακόμη και ανατρέπουν ολοκληρωμένες από αυτές, επιτρέποντας εν τέλει «τα πάντα παντού». Προβλέπεται δε να δημιουργηθούν καθυστερήσεις και στη διαδικασία έκδοσης των ΠΔ Προστασίας των περιοχών.
• Καθιερώνει τη «διόρθωση –διεύρυνση» των ορίων οικισμών με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και όχι με Προεδρικό Διάταγμα, όπως επιτάσσει η νομολογία του ΣτΕ, καθώς και την εξαίρεση οικισμών από το αντικείμενο της ΕΠΜ και των Προεδρικών Διαταγμάτων για τις προστατευόμενες περιοχές,
• Καταργεί τη μοριοδότηση των ήδη εργαζομένων στους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, ανατρέποντας τη δυνατότητα συνέχισης της εργασίας και αξιοποίησης της εμπειρίας τους στο νέο πλαίσιο του Κεντρικού Φορέα Διαχείρισης (ΟΦΥΠΕΚΑ).

Πέραν αυτών, στο τελευταίο μέρος του Νομοσχεδίου υπάρχουν ρυθμίσεις που αποδυναμώνουν τις Πολεοδομίες και την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, αλλά και αντισυνταγματικές προβλέψεις σχετικά με:

• την εκχέρσωση δασικών εκτάσεων και την παραχώρησή τους για χρήσεις αναψυχής και τουριστικών εγκαταστάσεων σε δάση και
• τη «νομιμοποίηση» παράνομων δρόμων ή τη φωτογραφική πρόβλεψη για διάνοιξη νέων μέσω Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό του οδικού δικτύου, ώστε να καταστούν οικοδομήσιμες εκτάσεις ιδιωτών που θα υλοποιήσουν στρατηγικές επενδύσεις.